Weinig thema’s in de kunst spreken zo tot de verbeelding als het thema van het Paradijs. Van afbeeldingen van weelderige tuinen en kleurrijke bloemen tot meer abstracte noties zoals mandala’s en geometrische kunstvormen; door de eeuwen heen hebben kunstenaars het paradijselijke thema omarmd, met zijn toespelingen op utopische en hemelse werkelijkheden.[i],[ii]

De aardse realiteit is echter dat kunstwerken over het Paradijs vaak hemels noch heilzaam zijn. Vooral sinds de industriële revolutie, toen synthetische pigmenten tot de paletten doordrongen, zijn veel werken gemaakt met giftige materialen en onduurzame methoden. Paradijselijke kunst die zo is geproduceerde kan het milieu, de natuur en de menselijke gezondheid helaas ernstig schaden. [iii] Daarmee ligt de uitvoering van werken over het paradijs dus niet op een lijn met het thematische ideaal.

In mijn promotieonderzoek probeer ik deze tegenstelling op te lossen. Door een proces van wetenschappelijk onderzoek en praktische toepassing van met name de oude, traditionele Perzische en Indiase methoden en materialen, probeer ik te begrijpen hoe hedendaagse kunstenaars van deze vroege meesters kunnen leren om te werken op een manier die heilzaam is voor henzelf en voor onze planeet. Het is mijn visie om met mijn onderzoek de hedendaagse kunstsector te transformeren, door paradijselijk werken voor alle thema’s toe te passen, en daarmee de echte duurzaamheidsvraagstukken van onze tijd te help oplossen.[iv]

Notities

[i] Zie bijvoorbeeld historische manuscripten (bijvoorbeeld The Bedford Book of Hours, MS 18850, The British Library, ca. 1410-1430 en Aga-Oglu, M. & Hall, H. B. ‘The Landscape Miniatures of an Anthology manuscriptof the Year 1398 A.D.’ Ars Islam. 3, 1936, 76–98). Ook kunstenaars uit de recentere geschiedenis voelen zich aangetrokken tot dit tijdloze thema, bijvoorbeeld: Pierre Bonnard in zijn verkenningen van het paradijs van 1916 tot 1920, ‘Earthly Paradise’; Marc Chagall in zijn surrealistische meesterwerk ‘Adam en Eva verdreven uit het paradijs’ uit 1961; Monica Maja Richardsons ‘Green Paradise’ uit 2021 <www.saatchiart.com/art/Painting-GREEN-PARADISE/399252/8811701/view>

[ii] Heinberg, R. Memories and Visions of Paradise: exploring the universal myth of a lost golden age. Los Angeles: Jeremy P. Tarcher, Inc., 1989, pagina’s XXV, 3-4, 74-75.

[iii] Over de mogelijke milieuschade door kunstenaarsmaterialen, zie bijvoorbeeld: Jansen, M. & Letschert, H.P. ‘Inorganic yellow-red pigments without toxic metals’, Nature vol. 404, 980-982 (2000), p. 1; TM Garcia, et al. ‘Microplastics in subsurface waters of the western equatorial Atlantic (Brazil)‘, Marine Pollution Bulletin, vol. 150, (2020), p. 1, 4; Voor bijdrage aan verlies aan biodiversiteit en gezondheidsrisico’s zie bijvoorbeeld: L. Leyssens, Vinck, B., Van Der Straeten, C., Wuyts, F. & Maes, L. ‘Cobalttoxicity in human: A review of the potential sources and systemic health effects‘, Toxicology, vol. 387, 43-56 (2017), p. 2,4,9; HS Kim, Kim, YJ & Seo, YR ‘An Overview of Carcinogenic Heavy Metal: Molecular Toxicity Mechanism and Prevention’, Journal of Cancer Prevention vol. 20, 232-240 (2015), blz. 232, 238.

[iv] Zie bijvoorbeeld Ghisellini, Cialani en Ulgiati’s notie van de circulariteit van de economie in hun voorstel voor een dringende transitie die nodig is om de uitdagingen van de milieucrisis het hoofd te bieden (zie Ghisellini, P., Cialani, C. & Ulgiati, S. ‘ A Review on Circular Economy: The expected transition to a balanced interplay of environmental and economic systems‘, Journal of Cleaner Production, deel 114, 11-32 (2016)) en de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling van de Verenigde Naties (Transforming Our World: The 2030 Agenda for Sustainable Development | Department of Economic and Social Affairs. <sdgs.un.org/2030agenda> geraadpleegd op 17 mei 2022).